Nire lagunak ez zuen aurkitu bilatzen ari zen hori, eta, sumatu ahal izan nuen heinean, ez zen deus bilatzen ari; hain zuzen ere, beste askori ere gauza bera gertatzen zaie. Ama batzuek bai, alabak bilatzen zituzten eta, gizonek, euren emazteak; baina ez alabek ezta emazteek ere ez ziharduten euren ama edo senarra bilatzen. Beharbada –esaten zuten–, nahasturik, piezaren baten artean lo geratu dira... Baliteke –esan nion neure buruari–, baina ez ziurrenik.

Maskara bat ziztu bizian gerturatu zitzaidan.

–Zeu al zara? –galdetu zidan misteriotsuki.
–Neu naiz –erantzun nion gezurretan ariko ez banintz bezala.
–Dominoa ezagutu dut; hala ere, gau honetan ezinezkoa zait. Paquita hor dago, baina senarra etortzen tematu da; ez dakigu non arraio lortu dituen txartelak. Lastima! Bai aukera ederra! Ikusi zaitugu eta, zurekin aurrez aurre hitz egitera ausartu ez denez, zugana bidali nau, bihar hutsik egin gabe Sartén kalean elkar ikusiko duzuela esateko... Dominoa jantzita, begizta zuriekin...
–Ados.
–Joango zara?
–Ez dut hutsik egingo.
–Eta zure emaztea, jauna? –esan zion izaki bitxi bati, adar txiki ugaridun jantzia soinean, domino beltza jantzirik eta beste bat, berdina, besoan zeramala.
–Lotan egongo da. Saiatu arren, ez dut lortu berak hona etorri nahi izatea; ez dago dibertimenduaren aurkako etsai handiagorik bera baino.
–Horrela, bere partez hartzen duzu zuk atseden; gau osoa emango duzu hemen?
–Ez, laurak arte.
–Ondo egiten duzu.
Adar txikiduna behin urrunduta, zera entzun nuen erdizka:
–Ez du ezer susmatu.
–Nola gerta zitekeen? Bera joan eta ordubetera irten nintzen ni eta…
–Lauretan esan du?
–Bai.
–Badugu denbora. Neskameaz ziur al zaude?
–Ez zaitez batere arduratu, zeren…

Anabasa batek moztu zuen nire jakin-minaren haria; elkarrizketaren gainerako hitzak beste batzuekin nahastu ziren: ezagutzen nauzu? ezagutzen zaitut, eta abar luze bat.

Ez al zirudien, bada, ene izarra, maitale guztiena bezalako domino bera ekarri izana? Quevedo bera baino zoriontsuago, jotzeko itxaroten ari zirenen antza baitzuen gauez.

–Txo! Txo! Aurkitu zaitut azkenean –esan zidan beste mozorro lerden batek, besotik helduz, eta bere ahots samur eta itxaropenez betearekin. Denbora luzea daramazu nire bila?
–Ez, bada, ez bainuen zurekin topatzerik espero.

Ene lagunak ez zuen aurkitu bila ari zen hori, eta, neronek ondorioztatu nuenez, ez zen ari ezeren bila, beste askori gertatzen zaien bezalaxe. Zenbait ama, bai, alaben bila zebiltzan, eta zenbait senar emazteen bila, baina ezein alaba ez zen ari amaren bila, ezein emazte senarraren bila. Beharbada —zioten—, lo gelditu dira piezaren baten nahasmenean… Baliteke —nioen ene baitarako—, baina ez dirudi.

Maskaradun bat ziztu bizian hurbildu zitzaidan.

—Zeu zara?—galdetu zidan, misterioz.
—Neu naiz—erantzun nion, egiatan ari nintzelako segurtasunaz.
—Dominoa ezagutu dut; gaur gauean, baina, ezinezko da; hor dago Paquita; senarra, ordea, etortzen tematu da; ez dakigu non arraio aurkitu dituen txartelak. Hau da lastima izugarria! A zer aukera! Ikusi zaitugu, eta, hura ausartu ez denez zuri mintzatzera, neu bidali nau esatera bihar falta gabe La Sartenen elkar ikusiko duzuela… Domino gorria eta begizta zuriak…
—Ongi.
—Han izango zara?
—Ez dut huts egingo.
—Eta zure emaztea, gizon?—esan zion izaki guztiz bitxi bati, zeina ugaritasunaren adartxoz josia baitzegoen, besotik bere berdin bat zeraman domino beltzdun batek.
—Lotan egongo da orain; eginahalak eginagatik ere, ezin izan dut konbentzitu etor dadin; ez da, gero, dibertsioaren arerio handiagorik.
—Hartara, zu lasai ibiliko zara haren bertutez; gau osoa hemen egon asmo duzu?
—Ez, laurak arte.
—Ongi egingo duzu.
Hartan, adartxoak zeramatzana aldendu egin zen, eta hitzok entzun nituen erdizka:
—Ez du ezer susmatu.
—Nola liteke? Hura baino ordubete geroago irten naiz eta…
—Lauretan esan du?
—Bai.
—Badugu astia. Ziur zaude neskameaz?
—Ez dago zertan arduratu; izan ere…

Jende andana batek ene jakin-minaren haria eten zuen; elkarrizketako gainerako hitzak etengabeko ahotsokin nahasi ziren: “ezagutzen nauzu?”, “ezagutzen zaitut”, eta abar.

Ez al zen, bada, ene zoria gau hartan maitale denen domino berdina ekarri izana, Quevedo baino zoriontsuago gainera, zeina gauez agertzen baitzitzaion zain zegoen orori, jotzeko?

–Aizu, aizu! Halako batean aurkitu zaitut—esan zidan beste maskaradun lirain batek, besotik helduz, eta itxaropen gogobeteagatik aztoraturiko ahots eztiaz. Asko daramazu nire bila?
—Egia esan, ez, ez bainuen espero zu aurkitzerik.

Nire lagunak ez zuen bilatzen zuena aurkitu, eta sumatu nuenaren arabera, ez zuen ezer bilatzen, beste hainbeste pertsonari gertatzen zaion moduan alegia. Ama batzuek, ordea, euren alabak bilatzen zituzten, eta senar batzuek euren emazteak, baina ez zegoen ama bilatzen zuen alabarik, edo senarra bilatzen zuen emazterik. Nahasmena dela eta, beharbada piezaren batean lo gelditu dira –zioten batzuek. Posiblea da –esaten nion neure buruari– baina ez litekeena.

Ziztu bizian maskara bat etorri zen ni nengoen lekura arte.

— Zu zara?– galdetu zidan doinu misteriotsu batekin.
— Neu naiz– erantzun nion inolako gezurrik esan gabe.
— Begi-mozorroa ezagutu dut; baina gau honetan ezinezkoa da; Paquita han dago; eta gainera bere senarra hona etortzen tematu da; ez dakigu sarrerak nola demontre lortu dituen. Lastima, aukera itzela baitzen! Ikusi zaitugu, baina bera ez da zurekin hitz egitera ausartu, eta ni bidali nau bihar La Sartenen aurkituko zaretela esatera... Begi-mozorroa eta begizta zuriak...
— Ondo.
— Joango zara?
— Bertan izango naiz.
— Eta zure emaztea, aizu?– esan nion kornukopiaz jantzi zen izaki arraro hari. Begi-mozorroa zuen aurpegian eta itxura berdineko beste bat zeraman besapean.
— Lo egongo da oraintxe bertan, saiatu baldin banaiz ere ez dut hona etortzeko konbentzitu; ez dago dibertsioaren etsai handiagorik.
— Horrela behintzat atseden hartuko duzu bere izenean. Gau osoa eman nahi duzu hemen?
— Ez, laurak arte.
— Ondo egiten duzu.
Halako batean kornukopiaduna aldendu eta hitz hauek entzun nituen erdizka:
— Ez du ezer susmatu.
— Nola da posible? Bera baino ordubete beranduago atera naiz...
— Lauretan esan du?
— Bai.
— Denbora daukagu. Ziur zaude neskameaz?
— Ez dago kezkatu beharrik...

Olatu batek nire jakin-minaren haria eten zuen; elkarrizketa haren hitzak gainontzeko pertsonen ahots errepikatuekin nahasi ziren: ezagutzen nauzu? Ezagutzen zaitut, eta abar, etab.

Ez al nuen zorte ona izan gau hartan maitale guztiek zeramaten begi-mozorro bera hautatu nuenean? Quevedok gauez bera jipoitzeko itxaroten zutenen antza izaten zuen, eta ni bera baino zoriontsuagoa nintzen.

— Txis! Txis! Azkenean aurkitu zaitut– esan zidan beste maskara eder batek besotik heltzen zidan bitartean. Itxaropen asetuak asaldatutako ahots samurrez hitz egiten zidan. Denbora asko daramazu ni bilatzen?
— Ez egia esan, ez nuen espero zu topatzea.

Nire laguna ez zuen aurkituko zer zuen entrenatzaileak, eta brag lortu nuen bezala, ez zen ezer, hau da, hain zuzen, zer gertatzen horiek beste askoren bila. Ama batzuk, bai, bere alaba, bere senarrak eta emakume batzuk bilatzen, baina ez ama bakar bat bere alaba, ez da emakume bakar bat bere senarraren bila. Agian,,-esan dute lotan erori dira zatiak atera nahasmena ... Posible da nintzen esaten zidan-baina ez da seguru asko erdian.

Maskara jaurtiketa batek nigana etorri zen.

- Are misterioz galdetu didazu?.
-Ni naiz-dakit gezurrik ez erantzunik.
Bakarka-betetzen; baina gaur gauean, ezinezkoa da; Paquita da han; baina senarra etorriko zehaztuko da; ez dakit non arraio billete aurkitu. Zer pena bat! Begira zer kariaz at duzu! Ikusi dugu, eta ez du bere burua hitz egiteko ausardia, esango goiz hartan huts ikusten dut zartaginean gabe bidali zidan ... I incarnate Domino eta zintak zuri ...
-Ondo da.
- Duzula?
-I duzu galdu.
- Zer, zure emaztearekin, gizon entitate arraroa zela jantzita guztiak askorekin adarrak pixka batean esan, bat bakarka beltza besterik beste beso-le jantzita?.
-Lotan dago orain? egin dut, nahiz eta, ezin izan da erabaki nuen etorri; ez dago beste jolas etsaia da.
-Beraz, bertute atseden duzu; Hemen izango da gau osoan duzu?
-Ez, lau arte.
-Zuk eskubidea.
Honetan zezenekin kanpo zegoen eta hitz horiek entreoí:
'Ezer ez du susmatzen dira.
- Nola izan da posible? Ordubetez utzi nuen bada zuen ondoren ...
- Lau egun esan duzu?
-Yup.
-Dugu astirik. Ziur neskamea zara zu?
-Bada-laguntza ez da, zeren ...

Olatu batek nire jakinmina haria moztu; Beste hitz batzuekin nahasten elkarrizketa errepikatzen ahotsak: ez nau ezagutzen duzu? Badakit, eta abar, eta abar.

Zergatik, ez dirudi nire izarra zaleentzat guztiak berdinak bakarka bat, zoriontsuago, noski ekarri dute gaur gauean, eta, Quevedo, nork begiratu ordu batzuk hit itxaroten?

- Chis! Chis! Azkenik aurkitu dut, beste lerdena maskara esan dut, niretzat seizing beso batez, eta bere ahots samur eta piztu espero pozik. Zenbat denbora me nahi duzu?
-Ez guztiak, espero aurkitu delako.

Nire lagunak ez zuen aurkitu bila ari zena, eta azkenerako nik susmatu nuen bezala, kontua izan zen ez zela ari deus ere bilatzen, hain zuzen ere beste askori gertatzen zaien berbera. Ama batzuk, bai, beren alaben bila ibiltzen ziren, eta senar batzuk beren emazteen bila, baina alaba bat bera ere ez zebilen bere amaren bila, andre bat ere ez bere senarraren bila. Agian —zioten,— loak hartu ditu pieza baten nahasmenduan... Baliteke —nioen nik neure artean,—baina ez da litekeena.

Maskara bat ziztu bizian etorri zen nigana.

—Zu al zara?— galdetu zidan misteriotsuki.
—Ni naiz— erantzun nion, gezurretan ari ez nintzen segurtasunaz.
—Dominoa ezagutu dut; baina gau honetan ezinezkoa da; Paquita han dago; hala ere, senarra etortzen tematu da; ez dakigu nola demontre aurkitu dituen txartelak. Handia lastima! hara nolako abagunea! Ikusi zaitugu, eta bera ez denez ausartu zurekin mintzatzera, ni bidali nau bihar faltarik gabe Zartaginean elkartuko zaretela esateko... Gorri koloreko dominoa eta lazo zuriak...
—Ondo.
—Ados?
—Ez dut huts egingo.
—Eta zure andrea, gizona?— ziotsan dena oparotasun-adarrez jantzitako izaki arraro bano arraroago bati, besotik helduta pareko beste bat zeraman domino beltz bati.
—Lotan egongo da honezkero; saiatu naizen arren, etortzea erabaki dezala ez dut lortu; dibertsioen etsai amorratuagorik ez dago.
—Hala hartzen duzu zuk atseden, bere bertutean uste osoa izanda; hemen gau osoan egoteko asmoa duzu?
—Ez, laurak arte.
—Ondo egina.
Bien bitartean, adartxoena bertatik urrundu zen, eta hitz hauek entzun nituen erdizka:
—Ez du ezer ere susmatu.
—Nola liteke? Bera baino ordubete geroago irten naiz-eta...
—Lauretan esan du?
—Bai.
—Garaiz gabiltza. Ziur zaude neskamearekin?
—Ez dago ardurarik, zerarengatik...

Bolada batek nire jakin-minaren haria eten zuen; elkarrizketako gainerako hitzak hainbat ahots errepikaturekin nahastu ziren: ezagutzen al nauzu? ezagutzen zaitut, eta abar, etab.

Ez al zirudien nire asturu ona gau hartan maitale guztien moduko domino bat jantzita ekarri izana, zoriontsuago, gainera, gauez zain zeudenen aurrean haiek jipoitzera agertzen zen Quevedo baino?

—Txist! Txist! Azkenean aurkitu zaitut— esan zidan beste maskara lirain batek, besotik heltzen zidala, eta bere ahots samurra itxaropen asebeteak asaldatzen zuela. Denbora luzea eman al duzu nire bila?
—Ez, benetan, ez bainuen espero zu aurkitzea.