Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Kiu ĵetis tiun unuan sortoplenan tomaton kiu komencigis la revolucion konata kiel «La Tomatina»? La vero estas ke neniu scias. Eble estis ia ribelo kontraŭ Franco aŭ karnavalo kiu malregiĝis. Laŭ la plej populara versio de la historio okazis 1945 dum la festivalo de Los Gigantes (parado kun grandegaj pupoj el papermuelaĵo) ke loĝantoj volis ekigi batadon cele de atentigi al si. Okaze ili venis al proksiman legombudon kaj ekĵetis maturajn tomatojn al unu la alia. Senkulpaj spektantoj fariĝis envolvitaj ĝis la sceno leviĝis al masiva batalo de flugantaj fruktoj. La komencintoj devis repagi la tomatvendistojn, sed tio ne ĉesigis la reokazigon de pliaj tomatbataloj — kaj la naskiĝon de nova tradicio. Timoplene pri malorda pliiĝado la registaro leĝdonis, reprenis kaj tiam reigis serion de malpermesoj en la 1950aj jaroj. 1951 loĝantoj kiuj malobeis la leĝon estis malliberigitaj ĝis publika elvokado postulis ilian liberigon. La plej fama alfronto kontraŭ la tomatmalpermesoj okazis 1957 kiam intenciantoj teatrigis tomatfunebron kun ĉio inklude ĉerkon kaj procesion. Post 1957 la loka registaro decidis akcepti la elvolviĝon, estigis kelkajn regulojn kaj bonvenigis la ekscentran tradicion. Kvankam la tomatoj ludas la ĉefrolon, unu semajno de festado kondukas al la fina evento. Ĝi estas celebrado de la gardsanktuloj de Buñol, la Virgulino Maria kaj St. Louis Bertrand, kun stratparadoj, muziko kaj artfajraĵo en ĝojema hispana maniero. Por fortigi sin por la venonta batado surtabligatas grandega paeljo je vespero de la batalo, ekzempligante tipan valencian manĝaĵon el rizo, marfruktoj, safrano kaj olivoleo. Nuntempe tiu ĉi malinhibema festivalo havas certan mezuron da ordo. La organizantoj eĉ ekkulturadis specialan variaĵon de nemanĝeblaj tomatoj sole por la ĉiujara evento. La festado ekas ĉirkau la 10a matene kiam la partoprenantoj vetkuras por ekpreni ŝinkon kiu metitis sur grasigita fosto. Spektantoj akvumas la kuristojn el tubo dum kanti kaj danci sur la strato. Kiam la preĝejkloŝo batas meztagon rulas kamionoj surpakitaj kun tomatoj en la urbon, dum skandado de «To-ma-te, to-ma-te!» atingas kresĉendon. Tiam kun pafo de akvokanono komenciĝas la ĉefevento. Ĉi tio estas la verda lumo por dispremi kaj ĵeti tomatojn en tutecaj atakoj kontraŭ ĉeestantoj. Longdista tomatpelado, senpera atakado el plejproksimo kaj mezlonga hokĵetado. Kiel ajn via teĥniko, je la fino vi aspektos (kaj sentos vin) tre malsame. Preskaŭ unu horo poste trovas sin tomatmergitaj bombistoj ludante en maro el kota stratsaŭco kun malmulto restanta simile tomaton. Dua kanonpafo signalas la finon de la batalo. |